WACŁAW Z SZAMOTUŁ (Samotulinus, Samotulius, Schamotulinus), najwybitniejszy kompozytor polskie­go renesansu, urodził się po roku 1520 w Szamotułach. Studiował nauki humanistyczne, początkowo w Lubranscianum w Poznaniu, a od 1538 w Akademii Krakowskiej, najprawdopodobniej u Benedykta z Koźmina. Około 1545 roku Wacław pozostawał – jako sekretarz – w służbie Hieronima Chodkiewicza, kasztelana troc­kiego. W 1547 znalazł się na litewskim dworze Zygmunta Augusta, zatrudniony jako kompozytor muzyki kościelnej dla kapeli królewskiej. Piastował to stanowisko przez przeszło osiem lat, do listopada 1555 roku. Następnie został prawdo­podobnie zaangażowany (w charakterze muzyka lub sekretarza) przez wojewodę wileńskiego Mikołaja Radzi­wiłła. Zmarł około 1560 roku, przypuszczalnie w Pińczowie.

Z bogatej twórczości Wacława z Szamotuł zachowało się niewiele. Mamy informacje o szeregu kompozycji do tekstów liturgicznych; są to Oficja na cztery i sześć głosów, ośmiogłosowa Msza, pięciogłosowe Exclamationes oraz zachowane we fragmentach czterogłosowe Lamentationes Hieremiae Prophetae (1553). W całości przetrwały jedynie dwa motety: In te, Domine, speravi oraz Ego sum pastor bonus, opublikowane w Norymberdze w 1554 i 1564 r.

Największa grupa kompozycji Wacława, które – dzięki publikacjom Andrysowica i Siebeneichera – zachowały się do czasów obecnych, to czterogłosowe opracowania tekstów religijnych pieśni reformacyjnych. Kompozycje te powstały po roku 1550, od tego bowiem czasu rozpoczął się okres współpracy Wacława z ruchem reformacyjnym.