KAROL KURPIŃSKI — kompozytor, dyrygent i pedagog, urodził się we Włoszakowicach. Ojciec, organista parafialny, był pierwszym nauczycielem kompozytora. Przyszły „dyrektor muzyki” Teatru Narodowego uczył się grać na skrzypcach i organach. W 1797roku, w wieku 12 lat, został organistą w kościele w Sarnowie niedaleko Rawicza. W 1800 roku objął posadę drugiego skrzypka w kapeli dworskiej hrabiego Feliksa Polanowskiego w Moszkowie koło Lwowa. W 1808 roku, po zlikwidowaniu kapeli, przeprowadził się do Lwowa, gdzie pracował jako nauczyciel gry na fortepianie w domu E. Rastawieckiego.
W 1810 roku Kurpiński przeniósł się do Warszawy, gdzie został przyjęty na stanowisko drugiego dyrygenta orkiestry Teatru Narodowego; funkcję tę pełnił przez 30 lat, początkowo wspólnie z Elsnerem (od 1824 roku samodzielnie). W tym samym roku miał również miejsce jego debiut kompozytorski: 4 grudnia została wykonana kantata ku czci Napoleona. W następnym roku została wystawiona jego pierwsza opera pt. Dwie chatki, a kilka miesięcy później — Pałac Lucypera, która ugruntowała jego pozycję w dziedzinie kompozycji. Twórczość operowa była najważniejszą częścią działalności kompozytora, jednak oprócz dzieł scenicznych komponował on również muzykę orkiestrową, kameralną, utwory na fortepian oraz pieśni.
W latach 1811–1821 Kurpiński należał do masonerii. W owych czasach nie było to rzadkością; wielu znanych ludzi, jak choćby połowa generałów powstania listopadowego i profesorów Uniwersytetu Warszawskiego, należało do lóż wolnomularskich.
W 1815 roku kompozytor został członkiem Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Opublikował szereg prac dydaktycznych, pedagogicznych i naukowych, m.in. Wykład systematyczny zasad muzyki na klawikord (1818), także rozprawę historyczną Wiadomości o kompozytorach polskich a szczególniej o muzyce dawnej i teraźniejszej w Krakowie (1819), która była najwcześniejszym przekazem dziejów kapeli rorantystów przy katedrze wawelskiej, oraz Krótki rys Teatru Narodowego od roku 1918 (1831). W 1819 roku, w uznaniu zasług kompozytorskich Kurpińskiego, wybito na jego cześć złoty medal. W tym samym roku car Aleksander I mianował go swym kapelmistrzem.
Kurpiński prowadził wszystkie ważne koncerty w Warszawie, w tym prawykonanie Koncertu fortepianowego f-moll Fryderyka Chopina, które odbyło się 17 marca 1830 roku, z udziałem kompozytora jako solisty. Podczas powstania listopadowego wystawiał opery o tematyce niepodległościowej (polskie i zagraniczne), skomponował także szereg aktualnych pieśni patriotycznych „dla pokrzepienia serc”, w tym jedną z najsłynniejszych polskich pieśni — Warszawiankę. Ponieważ Rosjanie zamknęli warszawskie konserwatorium, zorganizował w 1835 roku przy Teatrze Wielkim Szkołę Śpiewu, w której uczyło się wielu znakomitych śpiewaków, m.in. pierwsi wykonawcy Halki Stanisława Moniuszki.
