MIKOŁAJ GOMÓŁKA (ok. 1535 w Radoszkach pod Sandomierzem – po 30 kwietnia 1591, najprawdopodobniej 5 marca 1609 w Jazłowcu) — renesansowy kompozytor i instrumentalista.

Syn mieszczan sandomierskich, Tomasza i Katarzyny Gomółków, był od 1545 roku chłopcem-śpiewakiem w gronie paziów króla Zygmunta Augusta. W 1548 roku rozpoczął naukę muzyki u Jana Klausa, jednego z królewskich fistulatorów, grającego na instrumentach dętych drewnianych. Odtąd datuje się jego przynależność do tego zespołu, początkowo w charakterze ucznia (1548–1550), a od 1558 roku jako pełnoprawnego instrumentalisty. Zapewne uczył się przy tym nie tylko gry na fletach i instrumentach stroikowych, gdyż zaliczano go wówczas do grupy zwanej „fistulatores Itali”, której członkami byli w zasadzie muzycy grający na instrumentach strunowych i organach. W okresie nauki przebywał z dworem królewskim w Krakowie, Wilnie, Knyszynie, a w 1552 roku także w Piotrkowie (w czasie sejmu), Gdańsku i prawdopodobnie u ks. Albrechta Hohenzollerna w Królewcu. Kapelę Zygmunta Augusta opuścił 16 sierpnia 1563 roku. W ciągu ostatnich dwóch lat być może udzielono mu płatnego urlopu. W czasie pobytu na dworze zapewne zetknął się z takimi kompozytorami jak Wacław z Szamotuł, Marcin Leopolita czy Bálint Bakfark.

W 1566 roku Mikołaj Gomółka powrócił do Sandomierza. Zakupił dom (kamienica na rogu Rynku i ul. Sokolnickiego, dziś jest tam tablica pamiątkowa). O jego działalności muzycznej w tym mieście brak jakichkolwiek wiadomości, zachowały się natomiast dokumenty mówiące, iż rozwijał wówczas aktywność w dziedzinie finansowej oraz pełnił różne funkcje związane z sądownictwem. W 1567 i ponownie w 1568 roku został wybrany na funkcję ławnika. W 1572 roku powołano go na eksponowane stanowisko zastępcy wójta miejskiego, a w 1578 roku czynny był w sądzie zamkowym. Z tego roku pochodzi ostatnia wiadomość o pobycie Gomółki w Sandomierzu. Między styczniem 1567 a majem 1570 roku poślubił córkę rajcy tarnowskiego Tomasza Kuszmierzowicza, Jadwigę, i najprawdopodobniej z nią miał syna Michała, który obok Mikołaja był muzykiem na dworze Jana Zamoyskiego.

W 1580 roku Gomółka przebywał prawdopodobnie w Krakowie, uczestnicząc w pracach nad wydaniem psałterza. Być może już wówczas był nadwornym muzykiem biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego, któremu swe dzieło dedykował. W każdym razie dokumenty wskazują, że był w Krakowie w roku 1586, oraz że w następnym roku porzucił służbę na dworze biskupim. Podjął wówczas wraz z trzema wspólnikami poszukiwania górnicze w okolicy Muszyny. W czerwcu 1590 lub wcześniej został z kolei muzykiem na krakowskim dworze kanclerza Jana Zamoyskiego. Pozostawał tam jeszcze 30 kwietnia 1591 roku i jest to ostatnia znana data z jego życiorysu.

Najbardziej znane, wydrukowane za życia i jedyne zachowane do dziś dzieło kompozytora z Sandomierza to Melodiæ Ná Psalterz Polski, przez Mikoláiá Gomólke vczynioné opublikowane w drukarni Łazarza Andrysowica w Krakowie w 1580 roku, skomponowane do poetyckiego tłumaczenia psalmów biblijnych, autorstwa Jana Kochanowskiego. Poeta poprosił Gomółkę o napisanie do jego Psałterza Dawidowego muzyki, a ten wywiązał się z zadania w ciągu zaledwie kilku miesięcy. Melodie zawierają 150 krótkich utworów utrzymanych w układzie czterogłosowym, w technice nota contra notam. Posiłkując się rytmiczną siłą akcentową kompozytor zachował niezwykłą wierność akcentacji języka polskiego.

Kompozytor tak pisze o swoich psalmach w przedmowie:

Są łacniuchno uczynione,
Prostakom nie zatrudnione.
Nie dla Włochów, dla Polaków,
Dla naszych prostych domaków.