5 marca 2017 roku Pani prof. Maria Wacholc otrzymała DYPLOM HONOROWY w uznaniu zasług dla Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej, Muzyki Kościelnej, Rytmiki i Tańca Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie oraz w podziękowaniu za wieloletnią pracę pedagogiczną.
Serdecznie gratulujemy!
MARIA WACHOLC – teoretyk muzyki, pedagog, autorka podręczników, śpiewników oraz licznych publikacji z dziedziny muzyki.
Kształciła się w Państwowej Szkole Muzycznej w Gdyni (1957–1961) pod kierunkiem Wandy Stankiewiczowej (fortepian) i Bolesława Pawelczyka (przedmioty teoretyczne), a następnie w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Gdańsku (1961–1965) w klasie fortepianu Józefa Sekury i na wydziale pedagogicznym pod kierunkiem Wandy Dubanowicz, absolwentki dyrygentury w klasie Waleriana Bierdiajewa w warszawskiej PWSM.
W latach 1965–1973 studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, m.in. u prof. prof. Józefa Boka, Marii Dziewulskiej, Kazimierza Gierżoda, Zofii Kielanowskiej, Wincentego Laskiego, Witolda Rudzińskiego, Stefana Śledzińskiego, Macieja Zalewskiego. W 1969 roku ukończyła Wydział Wychowania Muzycznego, a w 1973 roku Wydział Kompozycji, Teorii i Dyrygentury (sekcja Teorii Muzyki).
W 1987 roku uzyskała stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie teorii muzyki, na podstawie rozprawy Jan Adam Maklakiewicz. Monografia (promotor: ks. prof. dr hab. Jerzy Pikulik; wyd.: AMFC, Warszawa 2000; wyd. II zmienione: Wydawnictwo Muzyczne Triangiel, Warszawa 2012). Kwalifikacje naukowe II stopnia w zakresie teorii muzyki uzyskała w 1997 roku w Akademii Muzycznej w Krakowie, po przedstawieniu monografii: Ks. Antoni Hlond (Chlondowski), t. I – Życie, działalność, twórczość kompozytorska; t. II – Katalog twórczości kompozytorskiej (wyd.: Warszawa 1996, Wydawnictwa Salezjańskie) i wygłoszeniu wykładu na temat: Wpływ muzyki współczesnej na ewolucję koncepcji kształcenia słuchu w Polsce w latach powojennych.
Maria Wacholc posiada ponad 40-letni staż pedagogiczny w szkolnictwie muzycznym różnych szczebli. W pierwszych latach działalności zawodowej prowadziła chóry szkolne, uczyła przedmiotów teoretycznych w szkołach muzycznych I stopnia. W latach 1970–1984 oraz 1993–2002 pracowała jako nauczyciel kształcenia słuchu, zasad muzyki i harmonii w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia nr 2 im. Fryderyka Chopina (przekształconej później na Zespół Szkół Muzycznych im. F. Chopina) przy ul. Bednarskiej w Warszawie. W 1969 roku rozpoczęła pracę w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie na Wydziale Wychowania Muzycznego, przemianowanym później na Wydział Edukacji Muzycznej, a następnie na Wydział Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej, Muzyki Kościelnej, Rytmiki i Tańca. Od 2001 roku jest profesorem nadzwyczajnym w tej uczelni. Tytuł profesora sztuk muzycznych otrzymała w roku 2012. Oprócz kształcenia słuchu, które jest jej główną specjalnością, prowadzi ćwiczenia z harmonii, seminarium pracy magisterskiej, seminarium kształcenia słuchu oraz metodykę kształcenia słuchu (na Podyplomowych Studiach Pedagogiki Kształcenia Słuchu i Audycji Muzycznych).
Jako teoretyk muzyki zajmuje się przede wszystkim zagadnieniem kształcenia słuchu w szkolnictwie muzycznym. Dla szkół muzycznych II stopnia opracowała programy nauczania kształcenia słuchu i zasad muzyki oraz trzytomowy podręcznik Czytanie nut głosem, opublikowany w latach 1992–1994 przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w Krakowie. Podręcznik ten został zatwierdzony przez Ministerstwo Kultury i Sztuki do użytku w szkołach muzycznych II stopnia.
W latach 2000–2001 ukazał się 6-częściowy podręcznik Marii Wacholc pt. Solfeż elementarny dla klas I–VI szkół muzycznych I stopnia, zatwierdzony do użytku szkolnego przez Ministra Kultury. Podręcznik ten zawiera ponad tysiąc ćwiczeń pochodzących głównie z twórczości muzycznej różnych epok. Są wśród nich liczne ćwiczenia z drugim głosem lub akompaniamentem przeznaczonym do wykonania na fortepianie. Aby ułatwić ich realizację do każdego tomu podręcznika została wydana płyta CD z nagraniami partii fortepianowych. Solfeż elementarny stanowi propozycję nowej koncepcji nauczania kształcenia słuchu w szkołach muzycznych I stopnia, adekwatną do wymagań stawianych temu przedmiotowi przez muzykę współczesną. W latach 2001–2003 był on wydany również w wersji brajlowskiej przez wydawnictwo Toccata w Warszawie.
Po wprowadzeniu Solfeżu elementarnego do użytku szkolnego Maria Wacholc uczestniczyła w sesjach naukowych, seminariach i spotkaniach autorskich, omawiając założenia metodyczne podręcznika i zastosowaną w nim nową koncepcję kształcenia słuchu. (Gdańsk 2000, 2003, Słupca 2001, Przemyśl 2001, Żyrardów 2002, Poznań 2002, Łódź 2002, Szczecin 2003, 2004, Katowice 2003, 2006, Koszalin 2004, Augustów 2006, 2007, 2008, 2009, Warszawa 2006, 2007, 2010, Rzeszów 2007, 2009, Wrocław 2007, Wejherowo 2008, Legnica 2009, Opole 2009.)
Solfeż elementarny zapoczątkował wydawany przez Wydawnictwo Muzyczne Triangiel zestaw podręczników i pomocy dydaktycznych do kształcenia słuchu w szkole muzycznej I stopnia. Oprócz 6-częściowego Solfeżu elementarnego i sześciu CD z nagraniami partii fortepianowych do ćwiczeń, powstał paralelny podręcznik Marii Ćwiklińskiej i Małgorzaty Rogozińskiej Dyktanda elementarne, obejmujący dla każdej z sześciu klas szkoły muzycznej I stopnia podręcznik nauczyciela, zeszyt ucznia oraz CD z nagraniami dyktand na kilkudziesięciu instrumentach w wykonaniu wybitnych muzyków.
Cechą wyróżniającą obydwa podręczniki jest rezygnacja z tradycyjnego podziału materiału ćwiczeniowego według tonacji, liczby głosów czy faktury. Na jego miejsce zastosowano podział na rozdziały, z których każdy wprowadza nowe zagadnienia z zakresu tonalności, metrorytmiki, notacji muzycznej, faktury czy budowy formalnej. W każdym rozdziale Solfeżu elementarnego i Dyktand elementarnych znajdują się ćwiczenia różnego rodzaju, ale ich cechą wspólną są zasygnalizowane w nagłówku zagadnienia. Do opanowania tych zagadnień nie jest konieczne przerobienie wszystkich ćwiczeń zamieszczonych w danym rozdziale, ale ich odpowiedni dobór. Zastosowany w obu podręcznikach układ materiału ćwiczeniowego wydaje się szczególnie korzystny w sytuacji częstych zmian programowych i strukturalnych, jakie co parę lat wprowadzane są w polskim szkolnictwie muzycznym. Każde bowiem zagadnienie można opracować na odpowiednim doborze ćwiczeń, w zależności od aktualnych potrzeb i możliwości. Dzięki takiemu ujęciu materiału ćwiczeniowego Solfeż elementarny i Dyktanda elementarne mogą skutecznie spełniać wyznaczone zadania dydaktyczne, niezależnie od wprowadzanych w szkołach muzycznych z dużą częstotliwością zmian programowych i strukturalnych.
Zestaw pomocy dydaktycznych dla szkół muzycznych I stopnia obejmuje także opublikowany w 2006 roku przez Wydawnictwo Muzyczne Triangiel (dopuszczony do użytku szkolnego przez Ministra Kultury w 2005 roku) autorski program nauczania Marii Wacholc Kształcenie słuchu elementarne, jej dwutomowy podręcznik metodyczny dla nauczycieli Kształcenie poczucia tonalnego i słuchu harmonicznego w szkole muzycznej I stopnia (Triangiel, t. I – 2009, t. II – 2011) oraz program komputerowy do kształcenia słuchu Amabile, opracowywany pod jej kierownictwem wspólnie z Małgorzatą Rogozińską, Marią Ćwiklińską, Agatą Moryto i Krzysztofem Mroczkiem (ukazały się cztery części programu).
Oprócz podręczników i programów nauczania dla szkół muzycznych Maria Wacholc w swoim dorobku posiada liczne publikacje przeznaczone dla szkół ogólnokształcących, m.in. Repertuar i wiadomości – podręcznik do muzyki dla klas I–III liceów ogólnokształcących (WSiP, Warszawa 1988 wyd. I; wyd. IV w 1999) oraz zbiory utworów chóralnych: Zaśpiewajmy! Pieśni dla chórów szkolnych na głosy równe (WSiP, Warszawa 1986), Pieśni dla chórów szkolnych na 3 głosy mieszane (WSiP, Warszawa 1989). Z myślą o szerokim kręgu odbiorców opracowała Śpiewnik polski (WSiP, Warszawa 1991; Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2002, 2005, 2010; wersja brajlowska – Wydawnictwo Muzyczne Toccata, Warszawa 2002), zawierający ponad sto polskich pieśni w układzie na śpiew i fortepian, podanych w porządku chronologicznym i z komentarzem historycznym.
Napisała ponadto liczne artykuły, referaty, hasła encyklopedyczne, recenzje koncertów i wydawnictw muzycznych. Publikacje te ukazały się m.in. w Zeszytach Naukowych Akademii Muzycznej w Gdańsku i w Warszawie oraz w takich pismach jak „Ruch Muzyczny”, „Życie Muzyczne”, „Przegląd Powszechny”, „Liturgia Sacra”, Biuletyn ISME, „Wychowanie Muzyczne w Szkole”, „Nasz Dziennik”. Oprócz prac opublikowanych napisała także wiele recenzji wydawniczych na zamówienie różnych instytucji.
